เป็นหนึ่งในข้อผิดพลาดทางไวยากรณ์ที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งกับนักเรียนไทย โดยชอบใช้สองคำนี้ในประโยคเดียวกันบ่อยๆ ส่วนหนึ่งมาจากการแปลตรงตัวจากสำนวนภาษาไทย ตัวอย่างเช่น ภาษาไทยสามารถพูดได้ว่า “ถึงแม้ว่าน้ำจะท่วมเมือง แต่ร้านอาหารหลายร้านก็ยังเปิดอยู่” ทำให้บางคนอาจพูดเป็นสำนวนอังกฤษที่ผิดว่า
“Although the town was flooded, but many restaurants still opened.”
ซึ่งที่ถูกต้องเป็น
“Although the town was flooded, many restaurants still opened.”
• หลักจำง่ายๆ ก็คือ ไม่สามารถนำ although(ถึงแม้ว่า) และ but(แต่) มาใช้ในประโยคเดียวกันตามความอย่างภาษาไทยได้
• นอกจากนี้ แม้จะแยกกัน ไม่นำมาใช้รวมกัน แต่ยังมีความสับสนไปอีกขั้น ว่าเราสามารถใช้ although และ but ในบริบทใดได้บ้าง ซึ่งไม่ใช่ทุกสำนวนรูปประโยคจะใช้ทั้งสองคำได้
• ในกรณีของ although ดังที่ยกไปข้างต้นแล้วว่า สามารถเขียนหรือพูดได้ว่า
“Although the town was flooded, many restaurants still opened.”
แต่กลับไม่สามารถเขียนหรือพูดได้ว่า
“Although many restaurants still opened, the town was flooded.” (ถึงแม้ว่าร้านอาหารหลายร้านยังเปิด น้ำก็ยังท่วมเมืองอยู่)
เพราะความไม่ได้ไปด้วยกันเชิงเหตุผล แม้ว่าจะถูกในทางรูปไวยากรณ์ก็ตาม
• แต่ในกรณี but สามารถ พลิกรูปประโยคกลับไปมาเพื่อว่างตำแหน่งคำในแต่ละอนุประโยค(clause)ได้ แต่ความหมายจะต่างกัน “The town was flooded, but many restaurants still opened.” (น้ำท่วมเมือง แต่ร้านอาหารหลายร้านก็ยังเปิดอยุ่) และ “Many restaurants still opened, but the town was flooded.” (ร้านอาหารหลายร้านยังเปิด แต่น้ำก็ท่วมเมืองอยู่) ซึ่งมีความต่างกันในทางความหมายอยู่
• เหล่านี้ล้วนเป็นประเด็นทางไวยากรณ์ประเด็นหนึ่งที่เจ้าของภาษาเองก็รู้สึกอธิบายให้ชาวต่างชาติเข้าใจได้ยาก เพราะที่ใช้ถูกหรือสามารถบอกว่าประโยคไหนถูกต้องหรือไม่ เป็นเพราะใช้กันมาอย่างคุ้นชิน
[อธิบายด้วยหลักไวยากรณ์แล้ว คำ although เป็นการเชื่อมอนุประโยคหลักเข้ากับอนุประโยครองแบบไม่อิสระ ตามหลัก subordinate conjunction ส่วน but เป็นคำเชื่อมประโยคแบบอิสระสองประโยคเข้าด้วยกัน]
• แถมท้ายว่า คำ although มีรูปย่อใช้สื่อสารอย่างไม่เป็นทางการได้ว่า though และมีวลีที่มีความหมายเหมือนกันอย่าง even though ซึ่งให้ความรู้สึกเชิงความขัดแย้งมากขึ้นกว่าตัวเลือกอื่นอยู่บ้าง
ตัวอย่างเช่น “Though/Even though the town was flooded, many restaurants still opened.”
